Het bracht
een overtuigende hiërarchie aan in het naar veel kanten
uitwaaierende competitieprogramma en koos voor drie consistente,
stijlvaste films, die open deuren en voor de hand liggende sentimenten
vermijden. Relatief het minst sterk is Jenseits von Tibet
van de Duitse Solveig Klassen over het huwelijk van een Berlijnse
punkzangeres en een Tibetaanse lama in ballingschap. Zonder
in formeel opzicht veel potjes te breken behandelt Klassen transculturele
misverstanden.
De grootste
concurrent van Gert de Graaffs De zee
die denkt, een wonderschone oefening in het scheppen
van al dan niet aan de werkelijkheid ontleende beelden ter ondersteuning
van een vastlopend filosofisch betoog, is de Deense productie
Den højeste straf (Maximum Penalty) van Tómas
Gislason. Belangrijker dan het verhaal, over een voorman van
de Deense communistische partij die in 1998 in Moskou archiefonderzoek
doet naar het verdwijnen in 1937 van een Deense topman van de
Komintern, is de vormgeving. Gislason, assistent van Lars von
Trier, is de bedenker van de door honderd camera's opgenomen
scène in Dancer in the Dark. Elke scène
in zijn documentaire is opgenomen met twee tot vier camera's,
zodat in de montage steeds gesprongen kan worden tussen verschillende
standpunten en archiefmateriaal uit het 'glorieuze' verleden,
ook uit speelfilms van Eisenstein en Vertov. Gislason gebruikt
zo de klassieke Sovjet-montageprincipes briljant tegen zichzelf,
in een overrompelend experiment. De enige film die de jury ten
onrechte niet nomineert is Agnès Varda's al vaak bekroonde
Les glaneurs et la glaneuse. Het lijkt zo de ideale kandidaat
voor de speciale juryprijs. De jury van de Zilveren Wolf voor
de beste documentaire op video nomineerde twee films over gruwelen:
Jung (guerra) nella terra dei mujaheddin en Child
of the Death Camps: Truth and Lies. De derde nominatie heeft
een ander karakter. De VPRO-productie Hollandse helden
zet de conceptueel kunstenaar Cees Krijnen, die een met de Prix
de Rome bekroond kunstwerk maakte van het scheidingsleed van
zijn moeder, tegenover de nuchtere bezwaren van zijn vader,
een gepensioneerde koopvaardijkapitein. De winnaars worden op
donderdag bekend gemaakt.
Hans
Beerekamp - NRC Webpagina's, 29-11-2000