De zee die denkt
De
zee die denkt
is een razend knap gemonteerde film. De maker zet ons een retorisch
betoog voor, dat moet aantonen dat het ik een constructie is
zonder werkelijkheidsgehalte. We zijn allemaal filmacteurs.
Het probleem is dat deze opvatting wordt gepresenteerd als verbluffend
nieuw inzicht.
Dat is het niet. Evenmin vallen we van onze stoel van het spel
dat de film speelt met het werkelijkheidsgehalte van documentaires.
Ogenschijnlijk authentieke straatinterviews blijken geënsceneerde
opnames te zijn, waarmee De Graaff ons nog eens inpepert dat
we beelden altijd moeten wantrouwen.
Wel origineel is de verfrissende manier waarop De
zee die denkt omgaat met spiritualiteit en oosterse wijsheden.
Van de Graaff heeft geen last van de eerbied waarmee deze onderwerpen
altijd worden benaderd. Met het streven naar zelfkennis in de
New Age-beweging rekent zijn filmische alter ego hardhandig
af: "Zelfkennis is alsof je jezelf opbelt." Ook voor het rondshoppen
in de spirituele Winkel van Sinkel kent de film geen genade:
"Iedereen wil een soort geestelijke oploskoffie. Poeder erbij,
klaar."
Het is jammer dat de film ook nietszeggende wijsheden debiteert:
"Er valt niks te begrijpen. En verder valt er niks te zeggen."
Jos
van der Burg - Het Parool, 20-12-2000